Kruiden blog

Struikheide kennen we allemaal wel van de paars bloeiende heidevelden die we graag bezoeken zo rond half augustus omdat dan de bloei vaak op zijn hoogtepunt is. De aanblik van de paarse hei is een weldaad voor onze ogen. De struikjes groeien graag op arme, droge zandgronden zoals op de Veluwe, in de duinen en op de Hatertse Vennen. De groenblijvende planten houden niet van schaduw vandaar dat de grond open moet worden gehouden, bijvoorbeeld door er schapen op te laten grazen. 

De meidoorn doet zijn naam eer aan. Het is een doornige heester die bloeit in de maand mei. Er kan een lekkere kruidenthee gemaakt worden van de bloeiende toppen met wat blad. Het maakt daarbij niet uit of de eenstijlige (monogyna) of de tweestijlige (laevigata) meidoorn wordt gebruikt, beide planten hebben dezelfde eigenschappen. De eenstijlige meidoorn komt het meeste voor en heeft wit tot wit-roze bloemen. Wanneer je de thee regelmatig gebruikt, ondersteunt het een gezond hart. Het houdt de hartspier jong en helpt bij beginnende hartzwakte zoals kortademigheid bij inspanning en zwelling van de enkels. Het zorgt voor een betere zuurstofopname en uithoudingsvermogen en voor betere prestaties bij duursporten. Ook kan het kruid gebruikt worden om de bloeddruk te helpen reguleren. Tot slot werkt het ook rustgevend en kan het worden ingezet bij nerveuze hartklachten zonder onderliggende aandoeningen, bij stress en gespannenheid.

Rozemarijn is een heerlijk geurend kruid dat geteeld kan worden voor het blad of voor de winning van de etherische olie. Het is een vroege bloeier, in maart verschijnen er lichtblauwe bloemetjes aan de takken. Voor de blaadjes oogst je de jonge scheuten. Dit kan vlak vóór de bloei in maart en ook later in het jaar bij nieuwe aangroei. De blaadjes kunnen fijngesneden in de keuken worden gebruikt of zet eens een kopje rozemarijnthee van een scheut. De etherische olie wordt gewonnen van de pas uitgekomen bloemen maar meestal van de jonge scheuten die net voor de bloei worden geoogst. Op dat moment is de kwaliteit van de etherische olie het beste.

Daslook is één van de eerste planten die in maart kan worden geoogst. Wanneer je het zachte blad kneust of scheurt, is direct duidelijk tot welke familie hij behoort. De fijne lookgeur doet het goed in een smoothie, kruidenboter, kwark, omelet of in de soep. Gedroogd is de smaak zout en hartig, een aanrader om een salade mee op te pimpen. 

Zwarte munt of huacatay is van hetzelfde geslacht als de Tagetes erecta (beter bekend als het Afrikaantje). De plant komt oorspronkelijk uit de gematigde streken van Zuid-Amerika. Zwarte munt is geen familie van de pepermunt en qua uiterlijk, geur of smaak lijkt het er ook niet op. Het is wél een heerlijk smakend kruid met een rijk en verfrissend aroma dat men omschrijft als een mengeling van basilicum, dragon, munt en limoen.  Dat is niet heel vreemd omdat de plant etherische olie bevat die ook voorkomt in genoemde planten. 

De dropplant komt oorspronkelijk uit Noord- en Midden Amerika. De plant wordt ook wel anijs-hyssop, anijs-netel of Koreaanse munt genoemd. De oorspronkelijke bewoners gebruikten de dropplant bij hoest, koorts en diarree. De bladeren werken anti-bacterieel. Je kunt van het blad een heerlijke thee zetten. Of voeg enkele toppen toe aan een liter koud water en laat 24 uur trekken. Het kruid past goed bij vleesgerechten maar ook bij een salade. De kleine lipbloemen kunnen gebruikt worden als garnering.

Het frambozenblad kan verwerkt worden tot een heerlijke thee. Deze thee bevat looistoffen en vind je vaak terug in "vrouwenthee". Het kruid kan ingezet worden bij menstruatieklachten en wordt ook gebruikt rondom de bevalling. Vooraf ondersteunt het een ontspannen bevalling en naderhand helpt het bij het herstel van de bevalling.

Het slaapmutsje is een prachtige verschijning met de oranje bloemen. De plant behoort tot de papaverfamilie en heeft een ontspannende werking zonder verslavend te zijn. We gebruiken het bovengrondse deel van het kruid. Het is een prima kindermiddel dat kan worden ingezet bij slapeloosheid, examenvrees, bedplassen en buikkrampen. Deze plant combineert niet goed met looistof bevattende kruiden.

Pepermunt is een cultuurplant ontstaan door kruising uit andere muntsoorten. Er worden veel variëteiten gekweekt. Op de afbeelding staat de Mentha x Piperita 'Chocolate Mint' met een vleugje chocolade in het aroma. Peper (Piperita in het Latijn) verwijst naar de verwarmende eigenschap van de plant. De plant zal echter eerst verkoelen, denk aan de werking van mentholpoeder tegen jeuk. Als tegenreactie kan pepermunt een warm effect geven, vooral bij vitale mensen. We oogsten het blad, de toppen, voor de bloei. Een tweede oogst in september is mogelijk. Zet er een heerlijke thee van en experimenteer eens met andere soorten zoals de wollige munt of de Marokkaanse munt. Met verse muntthee kun je je gezondheid ondersteunen, bijvoorbeeld bij maagdarmkrampen, spijsverteringsklachten met opgeblazenheid (spastisch colon), zwangerschapsmisselijkheid en reisziekte, hoofdpijn door slechte vertering, winderigheid en gebrekkige eetlust. 

Salie wordt van oudsher als een wondermiddel gezien omdat het voor vele kwalen inzetbaar is. We zien dit terug in de Latijnse naam, Salvia betekent heilzame plant. We gebruiken het blad van de plant, geplukt voor de bloei. Het kruid is sterk aromatisch. In de keuken gebruik je er daarom niet al te veel van. Het kan zware en vette gerechten beter verteerbaar maken. Ook is het een smaakmaker voor wat flauwe groenten en aardappelen. Voeg bijvoorbeeld wat salie toe aan pompoen of aardappelen uit de oven. Een salade kan opgevrolijkt worden met verse saliebloemen. Of zet een kop thee van één á twee verse toppen (ongeveer één eetlepel verse blaadjes). Salie kan onder meer helpen bij overmatige transpiratie, bij overgangsklachten, gebrekkige eetlust en moeilijke spijsvertering. Ook kun je het gebruiken bij ontstekingen in de mond, zoals aften of bloedend tandvlees, en bij keelonststeking. Zet hiervoor een sterke kop salie thee en spoel hiermee de mond of gorgel voor keelklachten. Omdat salie de bevalling kan opwekken, gebruik je het niet tijdens de zwangerschap. 

Van de maggiplant kan zowel het blad, het zaad als de wortel worden gebruikt. In de keuken gebruiken we vooral het blad en de zaden. Het is een sterk aromatisch kruid (door de etherische olie) en kan worden toegevoegd aan soepen en andere gerechten. Van het blad kan ook thee worden gezet. De wortel wordt vooral medicinaal gebruikt. Het kruid verwarmt en versterkt het lichaam. Je kunt het gebruiken bij een slechte eetlust, moeilijke spijsvertering, krampen, opgezette buik en winderigheid. Bij vrouwen kan lavas de menstruatie bevorderen. Daarom kun je de wortel beter niet gebruiken tijdens de zwangerschap. De wortel van de lavas is tevens vochtafdrijvend zodat je deze ook kunt gebruiken bij oedeem, maar dus beter niet als je zwanger bent!

De citroenmelisse  of melisse kan het beste vers worden gebruikt. Gedroogd verliest het kruid snel zijn aroma. We gebruiken het blad dat voor de bloei wordt geplukt. In de keuken kan het vers en ongekookt worden gebruikt voor de citroenachtige smaak. De etherische olie in de plant geeft de frisse, citroenachtige, geur en zorgt voor de geneeskrachtige eigenschappen van de plant. Citroenmelisse harmoniseert en ontspant het zenuwstelsel. Gebruik de thee bijvoorbeeld als ondersteuning bij stress, zenuwachtigheid, onrust bij kinderen (ADHD), lichte depressieklachten, nachtmerries, paniekaanvallen, examenvrees, spanningshoofdpijn. Ook werkt citroenmelisse krampstillend op de spijsvertering en de baarmoeder zodat je het kunt inzetten bij krampen in het buikgebied, spastisch colon (IBS) en menstruatiekrampen.  Gebruik 3 verse takjes citroenmelisse op een kop heet water. Laat het afgedekt 10 minuten trekken. Van het gedroogde kruid gebruik je 2 tot 3 theelepels per kop heet water. 

De gewone vlier is een bladverliezende heester of kleine boom die 3 tot 10 meter hoog kan worden. Je komt ze tegen aan de bosrand, langs boerenwegen en is ook vaak aangeplant bij boerderijen en als afgrenzing in tuinen. Bij de stal weert vlier insecten. De gewone vlier bloeit vanaf eind mei, begin juni en is te herkennen aan de zoete geur en de (valse) bloemschermen. Voor een kopje verse thee overgiet naar smaak één of twee bloemschermen met heet water en laat afgedekt 5 tot 8 minuten trekken. De vlierbloesemthee is lekker om te drinken en versterkt het immuunsysteem. Je kunt hem gebruiken bij een beginnende griep, bij verkoudheden, kinderziekten met koorts. Drink de thee dan zo heet mogelijk zodat de transpiratie wordt bevorderd. De thee kan ook worden gebruikt bij bijvoorbeeld hooikoorts, bronchitis, hoest en droge hoest. Droog wat van de vlierbloesem en bewaar dit op een donkere plek voor de winterperiode. Eind augustus, begin september verschijnen de  zwartpaarse bessen. Onrijpe en rauwe, rijpe, bessen zijn licht giftig, gebruik ze daarom met mate. Of kook de bessen en maak er sap van. Ook de bessen zijn goed te gebruiken bij griep en verkoudheden met koorts. Preventief gebruik is goed voor de weerstand.

Van het blad van de eucalyptusboom wordt etherische olie gewonnen. Het is een verfrissende geur die het goed doet in de verdamper. Gebruik enkele druppels in een aroma verdamper. De olie zuivert de lucht doordat het een anti-bacteriële, antivirale en ook schimmelwerende werking heeft. Bij neusverkoudheid kan inhalatie worden toegepast, het kan de verstopping helpen oplossen. Voor kleine kinderen, onder de 10 jaar, gebruikt men deze olie niet. Dan kan beter Eucalyptus ratiata of mirte olie worden gebruikt.

De zwarte bes groeit bij voorkeur op goed doorlatende kleigrond in de zon of halfschaduw, beschut tegen kou en een late nachtvorst. De zwarte bes wordt ook wel cassis nigrum genoemd. Het is een veelzijdige struik waarvan de knoppen, het blad, de bes en de olie uit de zaden kan worden gebruikt. Van de knoppen in het vroege voorjaar maakt men een aftreksel op glycerine, ook wel gemmo genoemd. Dit kruidenmiddel werkt onder andere ontstekingswerend en vermindert allergieklachten omdat de bijnierschors wordt gestimuleerd tot het aanmaken van lichaamseigen cortisol. Het middel kan ook worden gebruikt bij stress, vermoeidheid en huidklachten als eczeem en zonneallergie. Van het blad, geplukt voor of na de bloei kan men een voorjaarsthee zetten. Het werkt vochtafdrijvend en ontstekingswerend en kan worden gebruikt bij onder meer oedeem en ontstekingen aan de gewrichten. De bessen zijn rijp in juli - augustus en hebben een aparte smaak waar niet iedereen van houdt. Ze bevatten echter veel waardevolle stoffen waaronder vitamine C, carotenoïden en  bioflavonoïden. De bessen zijn onder meer goed voor onze ogen en onze bloedvaten. Eet ze regelmatig in het seizoen en het kan de achteruitgang van het netvlies vertragen, versterkt het zicht en helpt bij nachtblindheid. De bessen zijn ook heilzaam wanneer men snel last heeft van blauwe plekken, spataderen, aambeien of aderverkalking. De olie van de zaden verbetert de vetzurenhuishouding waardoor het, in combinatie met voldoende omega-3 vetzuren, onder meer kan worden ingezet bij PMS- klachten, een droge huid en atopisch eczeem.

De brandnetel is een bekende prikplant die veel voorkomt bij moestuingronden of op andere voedingsrijke grond. Voor de gezondheidsbevorderende werking kunnen we zowel de grote als de kleine brandnetel oogsten. De brandharen van de plant zijn naar boven gericht zodat bij benadering van onderaf je de plant zonder prik kunt plukken. In het vroege voorjaar oogst je de toppen om toe te voegen aan de soep, smoothie of thee. Droog het bovengrondse deel en bewaar zodat je ook in de winter gebruik kan maken van deze mineraalrijke en voedende plant. Gedroogd en fijngemalen in de vijzel kun je het poeder verwerken in kruidenzout, in een dressing of zo over de salade strooien. Ook de bloemen en het zaad zijn eetbaar. Door de mineralen en vitamines versterkt de plant haren, nagels en kraakbeen en kan dus ondersteunen bij haaruitval, broze nagels en slijtage van het kraakbeen. Verder werkt de plant ontgiftend en is goed te gebruiken bij voorjaarsmoeheid en huiduitslag. Ook werkt brandnetel ondersteunend bij hooikoorts en huisstofmijtallergie. Het verbetert de afweer en heeft een anti-allergische werking. En het verbetert de aanmaak van spijsverteringssappen van maag, darm, gal en alvleesklier. Met recht een veelzijdig kruid! Let erop dat je de plant oogst op een schone plek en zonder al teveel boompollen in de buurt. 

Rooibos of rooithee komt uit Zuid-Afrika en groeit in het fynbos in de Kaapstreek. De thee krijgt door een fermentatieproces zijn rood bruine kleur, specifieke smaak en zoetige geur. Het is een  lekkere en gezonde thee die geschikt is voor dagelijks gebruik en ook goed te mengen is met andere kruiden. Er zit namelijk weinig looistof en ook geen cafeïne of theïne in de plant. Bij toeval is ontdekt dat de plant anti-allergisch en rustgevend werkt. Een moeder deed per ongeluk rooibosthee in de papfles van haar allergische en chronisch rusteloze baby en het kind sliep voor het eerst drie uur door sinds lange tijd. Je kunt de thee gebruiken als ondersteuning bij hooikoorts, andere allergische klachten, maagdarmkrampen, verzwakt immuunsysteem en preventief voor allerhande klachten. Bij jeukende en tranende ogen als gevolg van hooikoorts verzacht een oogkompres van rooibosthee de klacht. 

Tijm behoort tot de lipbloemenfamilie. Van dit kruid gebruiken we het blad en de bloem aan het begin van de bloei. In de keuken gebruikt, bevordert het de eetlust en de spijsvertering. Het kan goed in stoofpotten worden gebruikt omdat het lang zijn smaak behoudt. Ook wordt tijm ingezet bij luchtweginfecties, denk aan tijmsiroop of zet een kop tijmthee en voeg daar wat honing aan toe. Het kruid heeft een ontsmettende en infectiewerende werking en verbetert de weerstand. Tijmthee heeft een sterke smaak, dus je hebt maar een klein beetje nodig.

We gebruiken het blad en eventueel de bloemen. De bloemstengels zijn te hard om te gebruiken. Dit kruid wordt vooral in de keuken gebruikt en meestal niet medicinaal ingezet.  In de voeding gebruikt, bevordert bieslook de eetlust en de spijsvertering. Het verrijkt het bloed met vitamines (vit. C) en mineralen. De zwavelhoudende etherische olie in het kruid werkt ontsmettend, antiviraal, antibacterieel, antischimmel en wormverdrijvend. Het kan net als zijn broertjes en zusjes (knoflook, ui, daslook) de bloedsomloop verbeteren doordat het de bloedvaten soepel houdt.

Hoe zet je een lekkere kruidenthee? Dat is eigenlijk heel simpel, laat je smaak je leiden en varieer! Van het verse kruid gebruik je meer dan van het gedroogde kruid. Kneus of breek het verse kruid zodat inhoudsstoffen gemakkelijker vrijkomen. Het gedroogde kruid is meer geconcentreerd zodat je minder nodig hebt. Kneuzen hoeft niet, de celwanden zijn door het drogen al gebroken zodat de inhoudsstoffen gemakkelijk vrijkomen in heet water. Het voordeel van gedroogde kruiden is dat ze het hele jaar door te gebruiken zijn en je hebt ze snel bij de hand in de keuken. Van het gedroogde kruid gebruik je één tot drie theelepels kruid per kop heet water. Of één tot twee eetlepels kruid op 1 liter kokend water. Je kunt de gedroogde kruiden eerst even laten wellen in lauw water voordat je het overgiet met het kokende water. Kruidenthee laat je ongeveer 10 minuten trekken, daarna kun je het uitzeven. Bij tere bloemen kun je het gekookte water eerst iets laten afkoelen. Voor hardere delen zoals wortels of bijvoorbeeld rozenbottels gebruik je kokend water en laat je het 2x zo lang trekken of je maakt een afkooksel door de plantendelen 8 tot 15 minuten zachtjes te laten koken. 

Zeepkruid werd vroeger gebruikt als wasmiddel. Wrijf maar eens een blad fijn tussen de vingers en je merkt dat een sopje ontstaat. Dat komt door de saponinen. Het is een vrolijke zomerbloeier die zich ook via uitlopers van de wortel uitbreidt. We gebruiken bij voorkeur de wortel, maar ook het blad kan worden ingezet in een kopje thee (2 eetlepels vers en klein gesneden wortel met blad op 1 liter kokend water, 10 minuten laten trekken). Wanneer je alleen de wortel gebruikt, laat je het 2 tot 5 minuten koken. Zeepkruid heeft een reinigende werking op de huid en de slijmvliezen en kan worden gebruikt als mild laxeermiddel. Het verbetert de spijsvertering en de opname van voeding. Ook kan het ervoor zorgen dat het ophoesten van slijm makkelijker gaat bij verkoudheden en bronchitis. Uitwendig kun je het gebruiken als shampoo. De thee smaakt licht bitter. Overdrijf niet met dit kruid, een te hoge dosis kan de maag irriteren.

Gember is oorspronkelijk afkomstig uit tropisch India en wordt wereldwijd verbouwd in tropische en subtropische streken. Het is een grasachtige, meerjarige, plant die meestal als éénjarige wordt geteeld. De wortelstok wordt geoogst na het afsterven van het blad in de herfst. De plant geeft een sterke beweging naar warm, het prikkelt de slijmvliezen door de etherische oliën en harsen die erin zitten. Er is een opvallend verschil tussen de gedroogde gember (gemberpoeder) en de verse gember. Gedroogde gember is het warmst, het wordt gebruikt om de Qi te stimuleren, blokkades in de bloedsomloop op te heffen en de spijsvertering en algehele stofwisseling te stimuleren. Verse gember werkt meer aan de oppervlakte van het lichaam: het activeert de afvoer van afvalstoffen via de zweetklieren van de huid en verbetert de lokale bloedcirculatie van de huid en de ledematen. Je kunt kauwen op een stukje verse gember wanneer je te veel hebt gegeten, bij misselijkheid en braken of bij aften in de mond. Ook preventief te gebruiken bij reis- en zeeziekte.  Verse gemberthee kun je maken door enkele schijfjes verse gember te overgieten met kokend water of door een afkooksel te maken. Geraspte gember kun je toevoegen aan een warm voetenbad of maak er met bijna kokend water een pap van en stop dit in een kompresdoek bij spierpijn of gewrichtspijn.

De (schijn)vrucht van de roos oftewel de rozenbottel is van oudsher bekend als een rijk voedingsmiddel met name door het hoge gehalte aan vitamine C. Denk maar aan de Roosvicee limonade. Per 100 gram verse rozenbottels zit er 1250mg vitamine C en dat samen met andere anti-oxidanten, vitaminen en mineralen. Rozenbottels worden ook wel de sinaasappels van het noorden genoemd oftewel een superfood van eigen bodem. Het is een ideaal voedingsmiddel om aan te sterken, ook in de zwangerschap en borstvoedingsperiode, bij een verminderde weerstand, het snel krijgen van blauwe plekken en in zijn algemeenheid bij vrijwel alle chronische klachten en ouderdomsklachten.

Witte dovenetel is een vriendelijke en zachte plant. Je kunt de plant vinden op licht beschaduwde plekken. Ze bloeit vanaf april tot in oktober. Deze lipbloemige netel prikt niet en een gekneusd blaadje kan gebruikt worden om brandnetelprik te verzachten. Voor de thee gebruiken we de bloemen (2 theelepels per kop). Het versterkt de baarmoeder na een bevalling en helpt bij witte vloed, pijnlijke of overvloedige menstruatie. Ook kan het gebruikt worden bij een ontsteking in de darm en bij diarree of als gorgelmiddel bij mond- en keelirritaties. De thee heeft een zachte en licht zoete smaak.

Basilicum komt oorspronkelijk uit tropisch Azië en groeit bij ons met temperaturen vanaf 10-15 graden. Het kruid is bekend uit de keuken waar we de blaadjes gebruiken. Maar zet er gerust ook eens een thee van of maak er kruidenwater mee. De etherische olie zorgt voor een sterke smaak zodat je weinig van het kruid nodig hebt. Basilicum kan de binnenvetter opvrolijken en helpt bij het loslaten en verwerken van inwendige spanningen en onrust. Het is een stimulans, ook voor de spijsvertering. Denk aan basilicum bij een slechte eetlust of een slechte spijsvertering zoals verstopping, winderigheid, opgeblazen buik etc. Het kan ook de menstruatie weer op gang brengen, dus niet gebruiken bij zwangerschap!

Guldenroede of "gouden stok" is een verwijzing naar de stralend gele bloeiwijze. Behalve de echte guldenroede (Solidago virgaurea) kunnen ook andere soorten gebruikt worden, zoals de Canadese guldenroede (Solidago canandensis). De eerste is inheems en komt zelden voor. De Canadese guldenroede is ooit als sierplant ingevoerd en is wijd verspreid. De thee heeft een mild kruidige smaak die goed combineert met andere kruiden. De thee ondersteunt je nieren en helpt om het lichaam te reinigen. Denk ook aan guldenroede bij bijvoorbeeld blaasontsteking, oedeem, reuma of eczeem.

Het is een vaste, aromatische, plant met in de zomer rode of zacht paarse bloemen. Bij droogte is de plant vatbaar voor meeldauw. De verse bladeren kunnen gebruikt worden voor een heerlijke digestieve thee (na de maaltijd thee die de spijsvertering bevordert). In de keuken kan het verder worden toegevoegd aan zwarte of andere thee, aan wijn of vruchtendranken.

Hyssop is een echte bijenplant en is evenals tijm een lipbloemige. De plant bevat etherische olie wat je kunt ruiken als je het blad kneust. We gebruiken het bloeiende kruid om een thee van te maken. Het kruid kun je fijngesneden of gewreven toevoegen aan stoofschotels, soepen etc. Het heeft een bittere ondertoon waardoor je maar weinig nodig hebt. Door de bitterstoffen helpt het de spijsvertering. Hyssop helpt bij het ophoesten en oplossen van slijm en kan daarom ingezet worden bij hoest. Het werkt antibacterieel en anti-viraal en verbetert de weerstand.

De goudsbloem is een lust voor het oog met haar oranje gekleurde bloemen. Het is een éénjarige die een zachte winter kan overleven en opnieuw kan uitlopen. De bloemen worden veel in zalven en olie verwerkt vanwege de wondhelende en ontsmettende eigenschappen. De thee heeft een zachte en milde smaak, zeker wanneer je alleen de oranje lintbloemen gebruikt. Je kunt de thee als ondersteuning gebruiken bij gezwollen en ontstoken lymfeklieren of bij griep. Zowel de bloemen als het blad zijn eetbaar. Ze kunnen worden toegevoegd aan salades, ze bevatten veel vitamines en mineralen.

De echte kamille tref je vaak aan op braakliggend terrein of bouwgrond waar wit zand is gestort. De plant herken je aan het holle bloemhoofdje. Kamille is lid van de composietenfamilie of samengesteldbloemigen. De bloemen worden gebruikt om een thee van te maken. Het is een veelzijdig kruid dat zowel wondhelend als ontstekingsremmend werkt op de huid en de slijmvliezen. Zet het bijvoorbeeld in bij ontstekingen in de mond, de darmen of de huid. Kamille werkt ook ontspannend, bijvoorbeeld bij milde slapeloosheid, spanningshoofdpijn of buikpijn door spanning. Bij kinderen wordt het ingezet bij het doorkomen van de tanden en bij diarree. Kamille is geen kruid om langdurig te gebruiken, wissel het na een maand af met andere kruiden.

Van het blad van de braam kan een lekkere thee gemaakt worden. De looistoffen in de plant geven een samentrekkend mondgevoel. De plant wordt wel ingezet bij diarree en witte vloed. Ook kan het als mondspoeling gebruikt worden bij aften en milde ontstekingen in de mond en keel.

Dit is een winterharde plant en wordt soms verward met majoraan – origanum majorana. Dat is niet zo erg want de culinaire en geneeskrachtige eigenschappen zijn vergelijkbaar.

De roos is een geliefde plant om de prachtige en heerlijk geurende bloemen. Uit de rozenblaadjes kan een kostbare etherische olie gedestilleerd worden. Rozenwater is een bijproduct van dit destillatieproces. We kunnen dit rozenwater ook zelf maken door verse rozenblaadjes te stomen en deze stoom af te laten koelen en op te vangen.

Kaasjeskruid is een meerjarige plant die zich vaak als een tweejarige gedraagt. Van deze plant gebruiken we de licht tot paarsroze bloemen. Ze zijn zacht en dat geeft aan dat ze slijmstoffen bevatten. Een mooie bloem met een prettig mondgevoel: prima dus om een salade mee op te sieren. De slijmstoffen werken verzachtend op de huid en de slijmvliezen. Bij te veel droogte helpt het de beweging naar vocht te maken. In te zetten als thee bij bijvoorbeeld kriebelhoest en als gorgelmiddel bij keelpijn of aften. Het is ook een kindermiddel bij een prikkelbare darm. Voor de thee gebruik je 7 verse bloemen op een kop koud water, dit breng je kort aan de kook en daarna laat je het 10 minuten trekken. Op een liter water gebruik je een volle hand verse bloemen. Wanneer je de thee medicinaal inzet drink je 3 kopjes per dag totdat de klacht over is met een maximumperiode van 3 weken.

Valeriaan vinden we bijvoorbeeld langs slootkanten of op andere vochtige, voedselrijke en kalkrijke bodems in de zon of schaduw. We gebruiken de wortelstok met uitlopers nadat de plant in bloei is geweest (na 2 tot 3 jaar) en deze wortel drogen we op een lage temperatuur, onder de 40 graden. Droog heeft de wortel een aparte geur waar mensen niet van houden maar katten en ratten wel. Er zit onder meer etherische olie en alkaloïden in de wortel. Gebruik 1 tot 2 koffielepels gedroogde wortel op een kop koud water en laat het een nachtje afgedekt staan om te trekken. Overdag kun je er een lepel van nemen als kalmerend middel bij spanning en nervositeit met verkramping (examens, paniekaanval) tot 6 eetlepels per dag. Ook kan het ingezet worden bij alcohol- en drugsontwenning (Stoptober!). Bij slapeloosheid drink je een kop voor het slapen gaan. Het verbetert dan zowel het inslapen als het doorslapen en de kwaliteit van de slaap.